Opalenizna. Jak ją utrzymać? Porady eksperta

- Podstawowy kolor skóry i włosów, jak również skłonność do opalania są uwarunkowane genetycznie i w głównej mierze zależą od barwy, rozmiaru, jakości i rozmieszczenia melanosomów (pęcherzyków występujących w melanocytach).

Są różne rodzaje melanin. Jedne są lepsze w wychwytywaniu słońca, drugie gorsze. Wysokie fototypy, czyli osoby o ciemnym kolorze skóry, mają więcej melaniny na poziomie zero, tym samym - lepszą ochronę. Trudniej w ich przypadku o poparzenie, z plaży schodzą brązowi.

Niskie fototypy - jasna karnacja, blond włosy, piegi - łatwiej mogą się poparzyć, bo produkują mniej melaniny. Słońce barwi ich skórę na różowo.

Zielone koktajle, olej kokosowy i interwały. Sposoby na sylwetkę Mirandy Kerr

Opalenizna, z którą wracamy z wakacji, to wynik zmian w naskórku zależnych od dwóch rodzajów promieniowania słonecznego: widm UVA i UVB. Różnią się długością fali i rodzajem opalenizny, którą dają.

UVA powoduje utlenianie melaniny, przemieszczanie jej w kierunku keranocytów, czyli komórek naskórka, i skutkuje szybko pojawiającym się, ale krótko trwającym zabarwieniem, które miesiąc po powrocie z wakacji może zanikać.

Jednocześnie pracujemy nad długotrwałą opalenizną, zależną od UVB. Ona pojawia się kilka dni po ekspozycji i utrzymuje się nawet kilka miesięcy, ale nie jest już tak intensywna, jak ta wywołana przez UVA.

Kolor, który daje UVA, jest szarobrunatny, taki jak u osób, które korzystają dużo z solariów (promieniowanie UVA jest właśnie jedynym widmem opalającym w solariach). Kolor złotobrązowy daje UVB dzięki zwiększaniu produkcji melaniny, a nie jej utlenianiu.

Czy banany tuczą?

Reakcja chemiczna zachodząca po działaniu UVA od razu daje efekt zaczerwienienia skóry. Przy UVB opalenizna pojawia się po kilku dniach czy tygodniach, ponieważ dłużej trwa wyprodukowanie melanocytów.

Po urlopie stopniowo zmniejsza się synteza melaniny i jej odkładanie w melanosomach, co skutkuje rozjaśnieniem koloru skóry. Jeśli nie podtrzymujemy ekspozycji na słońce, ilość barwnika w skórze wraca do naszej genetycznej normy, czyli wspomnianego poziomu zero.

Należy pamiętać, że funkcją melaniny jest ochrona naszej skóry przed działaniem promieniowania UV i tak długo, jak wystawiamy się na działanie słońca, jej synteza będzie zwiększona, a nasza opalenizna podtrzymywana.

- Jeśli będziemy się opalać z filtrami, zapobiegniemy oparzeniom słonecznym, o które u Polaków łatwo ze względu na jasny kolor ich skóry, i rzeczywiście wówczas opalenizna utrzyma się dłużej, nie dojdzie do pozapalnego złuszczania naskórka.

Wiele osób unika filtrów, bo uważa, że blokują dostęp słońca, a opalanie "na sucho" da szybszą, mocniejszą opaleniznę. Nie jest to prawda.

Nie mogę polecić innego sposobu opalania, jak ze stosowaniem filtrów o wysokim lub średnim faktorze (SPF 50 i SPF 30), bo z punktu widzenia ryzyka nowotworów skóry jest to jedyny akceptowalny sposób.

Jaka jest różnica między kremem BB a kremem CC?

- Jedyny sposób to kontrolowane, krótkotrwałe ekspozycje na słońce z użyciem filtrów. To podtrzymuje stymulację produkcji melaniny. Trudno zaproponować coś innego. Trochę pomagają peelingi, można też przyjmować beta-karoten, który przyciemni kolor naszej skóry.

Peelingi najlepiej robić przed opalaniem, wtedy kolor utrzyma się nieco dłużej. Po powrocie z urlopu nie należy się ich bać, bo wbrew powszechnej opinii nie ścierają opalenizny, ale przyspieszają proces złuszczania. Usuwają komórki z wierzchniej warstwy naskórka, a barwnik gromadzi się w dolnych komórkach i stopniowo przemieszcza się do góry. Czyli z peelingiem komórki z dołu będą szybciej wędrować do góry. Opalenizna będzie utrzymywać się trochę krócej, ale nie jest to duża różnica.

Po powrocie z urlopu najlepiej jest nawilżać skórę, bo opalanie ją wysusza. Nawilżona skóra będzie lepiej odbijała światło, co sprawi, że wyda się ładniejsza, zdrowsza, a jej koloryt wyrównany.

Pamiętajmy tylko o tym, że picie wody niespecjalnie wpływa na nawilżenie skóry. Nawilżajmy skórę od zewnątrz, stosując balsamy, masła, kremy.

*Dr n. med. Agnieszka Bańka-Wrona - starszy asystent w Klinice Dermatologii Szpitala MSW w Warszawie, dermatolog w Gabinecie Dermatologii "Dermea"